درباره شبه خانواده

ما همواره دو تعریف از شبه خانواده داریم.شبه خانواده در نگاه اول به مثابه نهادی بیگانه تلقی می‌شود. سال ۱۹۶۱ فوکو کتاب «زایش تیمارستان» و چند سال بعد کتابی در مورد تاریخ جنون یا دیوانگی و تمدن نوشت. او می‌پرسد چرا موفق نبودیم در مناسبات جمعی، بیماران و کج رفتارها را درمان کنیم؟ و پاسخ می‌دهد “دلیلش این است که، چون به مثابه موجوداتی بیگانه به آن‌ها نگاه می‌کردیم.”
از پایان دهه هفتاد تاکنون ما در درون دومین نگاه به شبه خانواده به سر می‌بریم. در آنجا باز هم تاکید روی شبه خانواده است و نه خانواده. در شبه خانواده، ما قائل به پدر و مادر نیستیم، بلکه قائل به مربی هستیم. طرحی که در این نوشتار بدان پرداخته شده است، «شبه خانواده همچون و به مثابه خانواده» است. در حال حاضر در ایران ۶۰۰ نهاد دولتی و غیر دولتی وجود دارد که متولی حوزه کودک هستند که ۵۴۰ نهاد از آن‌ها غیر دولتی اند. در تمام این ۵۴۰ نهادی که شما می‌بینید، ما یا در نگاه اول به سر می‌بریم و یا درون نگاه دوم هستیم. در دوره اول فوکو در مطالعاتش به همه تحولات اجتماعی و ساختن بیمارستان و تیمارستان و جنون خانه طعنه می‌زند که انسان‌ها را به جای درمان در نزدیکی و در جوار خودمان، به بیرون شهر می‌بریم. جایی که کسی آن‌ها را نبیند و آن‌ها را «امری بیگانه» از سایر انسان‌ها تلقی می‌کنیم. ما همچنان فهمی در ذیل انسان به آن‌ها نداریم.

آسیب‌های اجتماعی و ظهور شبه خانواده‌ها :
ما در باب آسیب‌های اجتماعی به معنای عام و آسیب اجتماعی به نام بی سرپرست و بد سرپرست به معنای خاص سه دیدگاه مهم داریم، دیدگاه «کارکردگرایانه»، دیدگاه «ساختار ضربه‌ای یا کشمکش آمیز» و دیدگاه «کنش متقابل». در دیدگاه کارکردگرایی، جامعه را به سان نظامی متشکل از بخش‌های اندام وار و هماهنگ می‌دانند که در مسیر تعادل و توازن اجتماعی است و هر نهاد اجتماعی نقشی مهم داشته و بر نهادهای دیگر نیز تأثیر می‌گذارد. اگر این عناصر درست کار کنند و بر هم تأثیر بگذارند به آن کارکردی می‌گوئیم. یعنی چرا کودک بی تربیت بار آمده است؟ چون نظام آموزشی نظام درستی نیست. چرا نسل جدید ما مسئولیت پذیر بار آمده است؟ چون نظام دانشگاهی ما درست است. پس در نگاه کارکردگرایی این گونه نیست که تک نهادی در این باب نظر دهیم. در نگاه کارکردگرایی اگر همه عناصر و نهادها درست کار کنند، به آن کارکردگرایانه دیدن می‌گوئیم و اگر درست کار نکنند به آن کج کارکردی می‌گوئیم. در دیدگاه کارکردگرایی در باب آسیب‌های اجتماعی اگر آسیبی اتفاق افتد برای درمان دو رهیافت کلان داریم؛ یکی رهیافت «آسیب شناختی اجتماعی» و دیگری رهیافت «بی سامانی اجتماعی» است که با هم متفاوت هستند.

کمک مستقیم به بانک رفاه موسسه

شماره حساب: 
269520065
شماره کارت: 
5894-6370-0013-1489
شماره شبا: 380130100000000269520065

کمک آنلاین

محصولات پرتومهر

معرفی مراکز نگهداری

پرداخت نذورات